Όλυμπος: Χλωρίδα και πανίδα

Ο Όλυμπος, το υψηλότερο βουνό της Ελλάδας (2.918 μ.) είναι μυθικό βουνό, ένα παγκόσμιο μνημείο φυσικής κληρονομιάς και πόλος έλξης αμέτρητων επισκεπτών. Ο Όλυμπος και τα Πιέρια όρη, ως συνέχεια του ορεινού όγκου, παρουσιάζουν τεράστιο βοτανολογικό ενδιαφέρον και η πλούσια χλωρίδα που ξεπερνά τα 1670 είδη φυτών είναι μια τεράστια φυσική κληρονομιά. Η παρατήρηση των λουλουδιών, δίνει μια άλλη διάσταση στις πεζοπορικές διαδρομές και συμπληρώνει την εμπειρία και τις γνώσεις μας στην κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει.Bird watching είναι το κίνημα που ξύπνησε το ενδιαφέρον για τον κόσμο των πτηνών. Wildflower watching θα μπορούσε να γίνει το αντίστοιχο για την παρατήρηση των αγριολούλουδων και της χλωρίδας γενικότερα. Αφήνοντας τα βήματα μας από το βουνό παίρνουμε μαζί μόνο τις αναμνήσεις, μερικές φωτογραφίες και δίνουμε τη διαβεβαίωση ότι το θαύμα της φύσης θα συνεχίσει να υπάρχει και για τους άλλους για να το απολαύσουν. Όλο το φωτογραφικό υλικό που δημοσιεύεται στο blog είναι από προσωπικές καταγραφές και η παρουσίαση των φυτών συνδιάζεται με την περίοδο ανθοφορίας και καταγραφής σε συγκεκριμένο χρόνο και περιοχή του Ολύμπου. Χρήσιμα είναι τα σχόλιά σας και οι παρατηρήσεις σας για τη βελτίωση και τη διόρθωση ακόμη στοιχείων που δημοσιεύονται.

"Ο ερευνητής πρέπει να ακολουθεί αυτό που ψάχνει, αλλά και να βλέπει αυτό που δεν έψαχνε". Κλοντ Μπερνάρ

Μετάφραση σε άλλη γλώσσα

English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

Σάββατο 30 Ιουνίου 2012

Datura stramonium L.

Datura stramonium L.
Αγγλική ονομασία: Thornapple
Ελληνική ονομασία: Δατούρα η στραμώνιος, τάτουλας, στραμώνιο, διαβολόχορτο.
 Είναι φυτό δηλητηριώδες και δύσοσμο, αφού περιέχει ουσίες όπως υοσκυαμίνη, σκοπολαμίνη που είναι παραισθησιογόνες και τοξικές. Είναι πόα με μεγάλα παλαμοειδή φύλλα και άσπρα άνθη. Το συναντάμε από 0-1200 μ. σε χέρσες εκτάσεις, άκρες δρόμων, σε κατοικημένες περιοχές. Στο παρελθόν έχουν δηλητηριαστεί άτομα που κατανάλωσαν βλήτα επειδή ανάμεσα τους είχαν συλλεγεί και φύλλα από στραμώνιο. Για τις περιπτώσεις αυτές ο ΕΦΕΤ με ανακοινώσεις  έχει ενημερώσει τους πολίτες να είναι προσεκτικοί.
Δατούρα η στραμώνιος- Datura stramonium L.

Δατούρα η στραμώνιος- Datura stramonium L.

Δατούρα η στραμώνιος- Datura stramonium L.

Φλομίς η Σαμία- Phlomis samia L.

Φλομίς η Σαμία- Phlomis samia L.
English name: Jerusalem Sage

H Φλομίς είναι φρύγανο χνουδωτό,ψηλό έως 1  μ. Τα φύλλα είναι με μίσχο,ωοειδή, καρδιοειδή πράσινα στην επάνω πλευρά και χνουδωτά στην κάτω. Άνθη 10-15 σε λευκή και ροζ απόχρωση. Ανθίζει μέσα Ιουνίου μέχρι τον Αύγουστο ανάλογα με το υψόμετρο. Στον Όλυμπο έχει καταγραφεί από τα 600-1400 μ. σε ανοιχτές δασικές εκτάσεις, δίπλα σε δασικούς δρόμους και μονοπάτια της ορεινής ζώνης. Είδος που φωτογραφήσαμε στο Σταυρό, στα κρεβάτια, στη δασική οδό Πέτρας-Κοκκινοπηλού.
Φλομίς η Σαμία- Phlomis samia L.

Φλομίς η Σαμία- Phlomis samia L.

Φλομίς η Σαμία- Phlomis samia L.

Παρασκευή 29 Ιουνίου 2012

Asphodeline liburnica -Ασφοδελίνη η λιβουρνική

Asphodeline liburnica (Scop.) Reichenb.-Ασφοδελίνη η λιβουρνική
English name: Jakob's rod

Η ασφοδελίνη είναι πολυετής πόα με λεπτό βλαστό 30-70 εκ. χωρίς φύλλα στο ανώτερο τμήμα. Έχει άνθη κίτρινα και είναι διάσπαρτο είδος από τα 300-1200 μ. Στον Όλυμπο  την  συναντάμε στα 1000 μ., πάνω από το καταφύγιο στη θέση "Σταυρός" και στο δρόμο προς τα "Πριόνια".


Πέμπτη 28 Ιουνίου 2012

Pinguicula crystallina subsp. hirtiflora- Πιγκουϊκούλα


Pinguicula crystallina subsp. hirtiflora

Η Πιγκουϊκούλα είναι το μοναδικό σαρκοφάγο ή καλύτερα εντομοφάγο αυτοφυές φυτό στον Όλυμπο. Φύεται σε υγρούς κάθετους ασβεστολιθικούς βράχους. Τα φύλλα της είναι φωτεινά πράσινα,λιπαρά και κολλώδη( pinguis=λιπαρός) επειδή εκκρίνουν ένα κολλώδες πεπτικό υγρό που εγκλωβίζει όποιο έντομο επικαθήσει επάνω τους. Στη συνέχεια απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά από τα αποσυντεθημένα έντομα. Τα άνθη είναι ιώδη με λευκή ζώνη προς το κέντρο. Είναι είδος της Κ. και Ν. Ιταλίας και της Βαλκανικής χερσονήσου. Στον Όλυμπο βρίσκεται σε χαράδρες και σε ρέματα από τα 300-1700 μ. 




Τρίτη 26 Ιουνίου 2012

Anthericum liliago L. -Ανθερικό το λειριοειδές

Ανθερικό το λειριοειδές- Anthericum liliago L.
Inghilterra English name: St Bernard's Lily
Το ανθερικό είναι μια κομψή πολυετής πόα. Τα φύλλα είναι όλα στη βάση. Ο βλαστός είναι ανθοφόρος με λευκά άνθη στο πάνω μέρος του. Βρίσκεται σε ξηρές πετρώδεις θέσεις στα όρια δασικών περιοχών της ορεινής ζώνης, πάνω από τα 500 μ.
Ανθερικό το λειριοειδές- Anthericum liliago L.΄Όλυμπος (Σταυρός) 24-6-12

Ανθερικό το λειριοειδές- Anthericum liliago L.΄Όλυμπος (Σταυρός) 24-6-12

Ανθερικό το λειριοειδές- Anthericum liliago L.΄Όλυμπος (Πριόνια) 26-6-10
 

Δευτέρα 25 Ιουνίου 2012

Atropa belladonna L.

Άτροπος η μπελλαντόνα-Atropa belladonna L.

Ένα εξαιρετικά δηλητηριώδες φυτό- όλα τα μέρη του φυτού- ιδιαίτερα οι καρποί. Η κατανάλωση μερικών καρπών λόγω της τοξικότητας μπορεί να προκαλέσει ακόμη και το θάνατο. Η ονομασία του φυτού προέρχεται από την ελληνική λέξη " Άτροπος" -το όνομα μιας από τις τρεις μοίρες που έκοβε το νήμα της ζωής. Η λατινική ονομασία belladonna "Μπελλαντόνα", σημαίνει ωραία κυρία αφού το εκχύλισμα από το χυμώδη καρπό χρησιμοποιείτο το μεσαίωνα από τις κυρίες ως διασταλτικό της κόρης των οφθαλμών, για να τονίσει τη γυναικεία ομορφιά.
Η Άτροπος η μπελλαντόνα είναι δυνατή πολυετής πόα μέχρι 2 μ. Τα φύλλα της είναι μεγάλα με μίσχο. Τα άνθη είναι ιώδη, καστανά και μετά την πτώση τους σχηματίζεται ο καρπός, μια σφαιρική ράγα πράσινη που με το χρόνο γίνεται μαύρη. Στον Όλυμπο και στα Πιέρια  βρίσκεται στα 700- 1800 μ. υψόμετρο. 
 
Atropa belladonna L.,καρπός 26-10-12
Atropa belladonna L.,καρπός 26-10-12

Atropa belladonna L.-Όλυμπος- Ιούνιος


Atropa belladonna L., Όλυμπος 24-6-12

Atropa belladonna L., Όλυμπος 24-6-12

Atropa belladonna L., Όλυμπος 24-6-12
Atropa belladonna L.,καρπός 26-10-12
Atropa belladonna L.,καρπός 26-10-12

Atropa belladonna L., Όλυμπος 24-6-12


Σάββατο 23 Ιουνίου 2012

Allium subhirsutum L. -Άλλιο το υπόδασυ

Άλλιο το υπόδασυ-Allium subhirsutum L.
Inghilterra English name: Hairy Garlic

Πολυετής πόα με λεπτό βλαστό και 2-3 επιμήκη φύλλα. Άνθη λευκά που σχηματίζουν ένα μικρό σκιάδιο. Πιθανώς να είναι το "ελαφρόσκορδον" του Διοσκουρίδη. Είναι κοινό είδος των παραμεσογειακών χωρών. Στην Πιερία φύεται από 0-700 μ. υψόμετρο.



Άλλιο το υπόδασυ-Allium subhirsutum L.,Όλυμπος 12-5-07

Άλλιο το υπόδασυ-Allium subhirsutum L.,Όλυμπος 9-5-10

Άλλιο το υπόδασυ-Allium subhirsutum L.,Όλυμπος 12-5-10

Allium heldreichii Boiss.- Άλλιο του Χελδράιχ

Άλλιο του Χελδράιχ -Allium heldreichii Boiss.


Το Άλλιο του Χελδράιχ (ονομασία προς τιμήν του  Τέοντορ Χέρμαν φον Χέλντραϊχ ή, όπως ο ίδιος υπογράφει τα ελληνικά του συγγράμματα, Θεόδωρος δε Χελδράιχ (γερμ. Theodor Heinrich Hermann von Heldreich, 1822 - 1902) ήταν Γερμανός βοτανολόγος του 19ου αιώνα που έζησε και εργάστηκε στην Ελλάδα.Το 1851 ανέβηκε στον Όλυμπο διασχίζοντας το
φαράγγι του Ενιπέα και κατέγραψε τα αγριολούλουδα που συνάντησε στις εξορμήσεις του. Συνέλεξε και κατέγραψε πολλά είδη φυτών και πρωτοσυνάντησε ορισμένα ενδημικά όπως η Jankaea heldreichii. Αυτός πρωτοανακάλυψε και το αγριόσκορδο
Allium heldreichii Boiss., το οποίο για πολλά χρόνια θεωρήθηκε ενδημικό του Ολύμπου μέχρι τον εντοπισμό του και σε άλλα βουνά της πατρίδας μας(Βέρμιο, Κίσσαβος, Κόζιακας, κοιλάδα Τεμπών). Ανθίζει Ιούνιο μέχρι Αύγουστο και προτιμά υγρές σκιερές και πετρώδεις χαράδρες  από τα 700-1800 μ.
 Portrait of the German botanist Theodor Heinrich H. von Heldreich (1822-1902)https://el.wikipedia.org/wiki/
Άλλιο του Χελδράιχ -Allium heldreichii Boiss.,Όλυμπος (Πριόνια) 22-6-11  

Παρασκευή 22 Ιουνίου 2012

Astragalus angustifolius Lam.

Αστράγαλος ο στενόφυλλος- Astragalus angustifolius Lam.

Ο Αστράγαλος είναι ένας νανώδης θάμνος. Έχει φύλλα πτεροειδή, αγκαθωτά και λευκά άνθη που σχηματίζουν βότρυ. Ανθίζει Ιούνιο- Ιούλιο. Είδος διάσπαρτο σε βραχώδεις θέσεις από τα 1200-2000 μ. Το φωτογραφήσαμε έξω από το χωριό Κοκκινοπηλός.



Πέμπτη 21 Ιουνίου 2012

Geranium macrorrhizum -Γεράνιο το μακρόριζο

Geranium macrorrhizum-Γεράνιο το μακρόριζο
Inghilterra English name: Bigroot geranium

Ένα πανέμορφο γεράνι, πολυετές με έντονη οσμή. Χαρακτηριστικό γνώρισμα τα ρόδινα έως πορφυρά άνθη με  στήμονες που ξεπερνούν σε μήκος τα πέταλα του άνθους. Είδος κοινό σε χαράδρες και ανάμεσα σε πέτρες που διατηρούν στις ρίζες του σχετική υγρασία. Ανθίζει Ιούνιο μέχρι Αύγουστο.









Τρίτη 19 Ιουνίου 2012

Scolymus hispanicus L.

Σκόλυμος ο ισπανικός-Scolymus hispanicus L.
Άλλα ονόματα: Ασκόλυμπρος
Inghilterra English name: Spanish salsify

Ο Σκόλυμος είναι διετής πόα,με ύψος 30-70 εκ. Τα ανθοφόρα κεφάλια σχηματίζουν βότρυς με κίτρινα ή πορτοκαλοκίτρινα ανθίδια. Το βρίσκουμε από τα 0-600 μ. σε άκρες των δρόμων, ακαλλιέργητους αγρούς, άγονες εκτάσεις. Είναι φυτό λαχανευόμενο( ο Διοσκουρίδης γράφει πως τρώγονται τα τρυφερά φύλλα του βραστά ως σαλάτα αφού αφαιρεθούν οι αγκαθωτές άκρες). Είναι φυτό με θεραπευτικές ιδιότητες και έχει χρησιμοποιηθεί η ρίζα του στην αρχαιότητα για διάφορες παθήσεις. 
Σκόλυμος ο ισπανικός-Scolymus hispanicus L., Όλυμπος 15-6-12


Σκόλυμος ο ισπανικός-Scolymus hispanicus L., Όλυμπος 15-6-12

Σκόλυμος ο ισπανικός-Scolymus hispanicus L., Όλυμπος 15-6-12

 

Δευτέρα 18 Ιουνίου 2012

Δακτυλόριζα σαμπουκίνα- Dactylorhiza sambucina

Δακτυλόριζα σαμπουκίνα- Dactylorhiza sambucina 
Οι δακτυλόριζες, ονομάσθηκαν έτσι από την ομοιότητα των κονδύλων τους με δάκτυλα. Ανήκουν στην οικογένεια των Ορχιδεοειδών και φύονται σε ορεινά μέρη από 1000 μ. και πάνω. Η δακτυλόριζα σαμπουκίνα είναι εύρωστο φυτό με έντονα άνθη κίτρινα ή πορφυρά. Τις συναντήσαμε κατά μήκος της δασικής οδού Πέτρας-Κοκκινοπηλού και στις κορυφές των Πιερίων.