Όλυμπος: Χλωρίδα και πανίδα

Ο Όλυμπος, το υψηλότερο βουνό της Ελλάδας (2.918 μ.) είναι μυθικό βουνό, ένα παγκόσμιο μνημείο φυσικής κληρονομιάς και πόλος έλξης αμέτρητων επισκεπτών. Ο Όλυμπος και τα Πιέρια όρη, ως συνέχεια του ορεινού όγκου, παρουσιάζουν τεράστιο βοτανολογικό ενδιαφέρον και η πλούσια χλωρίδα που ξεπερνά τα 1670 είδη φυτών είναι μια τεράστια φυσική κληρονομιά. Η παρατήρηση των λουλουδιών, δίνει μια άλλη διάσταση στις πεζοπορικές διαδρομές και συμπληρώνει την εμπειρία και τις γνώσεις μας στην κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει.Bird watching είναι το κίνημα που ξύπνησε το ενδιαφέρον για τον κόσμο των πτηνών. Wildflower watching θα μπορούσε να γίνει το αντίστοιχο για την παρατήρηση των αγριολούλουδων και της χλωρίδας γενικότερα. Αφήνοντας τα βήματα μας από το βουνό παίρνουμε μαζί μόνο τις αναμνήσεις, μερικές φωτογραφίες και δίνουμε τη διαβεβαίωση ότι το θαύμα της φύσης θα συνεχίσει να υπάρχει και για τους άλλους για να το απολαύσουν. Όλο το φωτογραφικό υλικό που δημοσιεύεται στο blog είναι από προσωπικές καταγραφές και η παρουσίαση των φυτών συνδιάζεται με την περίοδο ανθοφορίας και καταγραφής σε συγκεκριμένο χρόνο και περιοχή του Ολύμπου. Χρήσιμα είναι τα σχόλιά σας και οι παρατηρήσεις σας για τη βελτίωση και τη διόρθωση ακόμη στοιχείων που δημοσιεύονται.

"Ο ερευνητής πρέπει να ακολουθεί αυτό που ψάχνει, αλλά και να βλέπει αυτό που δεν έψαχνε". Κλοντ Μπερνάρ

Μετάφραση σε άλλη γλώσσα

English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2022

Cynoglossum columnae

 Cynoglossum columnae

Ελληνική ονομασία: Κυνόγλωσσο το στυλώδες

Μονοετές χνουδωτό φυτό με άνθη καστανοκόκκινα. Φύεται μέχρι τα 1900 μ. Ανθίζει τους μήνες Μάρτιο-Μάιο.

Cynoglossum columnae, Όλυμπος 23-4-14

Cynoglossum columnae, Όλυμπος 23-4-14



Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2022

Scandix pecten -veneris

 Scandix pecten- veneris

Αγγλική ονομασία: Venus' comb

Ελληνική ονομασία: Σκάντιξ, Κτένιο της Αφροδίτης.

Έχει λευκά άνθη με 5 πέταλα και πολύ μικρά οδοντωτά και λεία φύλλα. Ανθίζει τους μήνες Φεβρουάριο-Απρίλιο.

Scandix pecten veneris- 12-4-18

Scandix pecten veneris- 12-4-18


Scandix pecten veneris- 24-5-18



Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2022

Asplenium scolopendrium

 

Ελληνική ονομασία: Ασπλένιο το σκολοπένδριον

Αγγλική ονομασία: Hart's tongue-fern

Ο Λινναίος έδωσε για πρώτη φορά το επιστημονικό όνομα  Asplenium scolopendrium, σε αυτή τη φτέρη με την αγγλική ονομασία γλώσσα του ελαφιού hart's tongue-fern. Το ειδικό επίθετο scolopendrium προέρχεται από την ελληνική λέξη σκολοπένδρα=σαρανταποδαρούσα , προφανώς από το σχήμα επάνω στα φύλλα του. Φύεται σε υγρά εδάφη και σκιερές περιοχές στα φαράγγια του Ολύμπου από τα 700-1900 μ. Ως βότανο χρησιμοποιείται στη βοτανική ιατρική. Το είδος καλλιεργείται συχνά και ως καλλωπιστικό φυτό με διάφορες ποικιλίες. Σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες άρχισε να μειώνεται  ο πληθυσμός των φυτών και χαρακτηρίστηκε ως "ευάλωτο" στις κόκκινες λίστες των απειλούμενων φυτών όπως σε Νορβηγία και Σουηδία το 2010, Αλβανία το 2014 και Ολλανδία το 1998.(https://en.wikipedia.org/wiki/Asplenium_scolopendrium).

Asplenium scolopendrium

Asplenium scolopendrium

Asplenium scolopendrium

Όλυμπος- χαράδρα Ενιπέα.

Όλυμπος-Σπήλαιο Αγίου Διονυσίου.

Όλυμπος-γέφυρα Ενιπέα στο μονοπάτι  Ε4 


Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2022

Datura stramonium

Datura stramonium
Κοινό όνομα: Ντατούρα, Στραμώνιο, Τάτουλας.

Το Datura stramonium προέρχεται από τις ΗΠΑ και το Μεξικό. Έχει εγκλιματιστεί στην Ευρώπη ιδίως σε γόνιμα χώματα, σε φρεσκοσκαμμένα οικόπεδα, σε χώρους συγκομιδής απορριμάτων, σε κατοικημένες περιοχές. Είναι φυτό τοξικό, δηλητηριώδες, παραισθησιογόνο,  ιδιαίτερα επικίνδυνο λόγω των τοξικών ουσιών που περιέχει. Είναι γνωστό με το λαϊκό όνομα Διαβολόχορτο, και η απρόσεκτη κατανάλωσή του με άλλα χόρτα έχει προκαλέσει δηλητηρίαση σε ανυποψίαστους καταναλωτές. 
Βιβλιογραφία:
Βοτανικό-Φυτολογικό λεξικό, Δ.Σ. Καββάδα
Ζιζάνια, Ιωάννης Βασιλάκογλου
Εγκυκλοπαίδεια των βοτάνων, Nico Vermeulen, 2004











Τρίτη 8 Νοεμβρίου 2022

Carlina lanata

 Carlina lanata

Αγγλική ονομασία: Wooly Carline Thistle

Ελληνική ονομασία: Καρλίνα η εριώδης

Καρλίνα η εριώδης, με μοβ άνθη. Οι καρλίνες είναι αγκάθια με ονομασία προς τιμήν του Καρόλου του Μεγάλου ή Καρλομάγνου. Εριώδης=μάλλινος από τη λατινική λέξη lana= μαλλί. Φύεται σε μεγάλη εξάπλωση στην Ελλάδα και στους πρόποδες του Ολύμπου. Ανθίζει τους καλοκαιρινούς μήνες. 

Carlina lanata, πρόποδες Ολύμπου.

Carlina lanata, πρόποδες Ολύμπου.


Πέμπτη 3 Νοεμβρίου 2022

Teucrium chamaedrys

Αγγλική ονομασία: Wall Germander

Ελληνική ονομασία: Τεύκριο η χαμαιδρύς

Λαϊκή ονομασία: χαμοδρυά, βοτάνι της αγάπης, βοτάνι της Παναγίας

Χαμηλό θαμνώδες φυτό, με φύλλα λεία, σκούρα πράσινα. Τα άνθη είναι ρόδινα. Συναντάται μέχρι τα 2200 μ. Ανθίζει τους μήνες Ιούνιο-Σεπτέμβριο. Το υποείδος Teucrrium chamaedrys subsp. olympicum διακρίνεται από τα βαθιά ροδοπόρφυρα άνθη, τους χνουδωτούς βλαστούς και πιο σχισμένα φύλλα.

Teucrium chamaedrys 


Teucrium chamaedrys 

Teucrium chamaedrys subsp. olympicum

Teucrium chamaedrys subsp. olympicum


Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2022

Teucrium flavum subsp. hellenicum

 Teucrium flavum subsp. hellenicum

Ελληνική ονομασία: Τεύκριο το ξανθόν

Χαμηλό φυτό με ξυλώδεις βλαστούς. Έχει πράσινα γυαλιστερά φύλλα και ωχροκίτρινα άνθη. Ανθίζει  αρχές του καλοκαιριού μέχρι τον Αύγουστο, σε υψόμετρο σχετικά χαμηλό 300-500 μ.. 

Teucrium flavum subsp. hellenicum, Όλυμπος 13-6-21

Teucrium flavum subsp. hellenicum, Όλυμπος 13-6-21

Teucrium flavum subsp. hellenicum, Όλυμπος 13-6-21


Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2022

Cionura erecta

Cionura erecta
Αγγλική ονομασία: Milkweed, Death.
Κοινό όνομα: Κιονούρα η όρθια

Αναρριχώμενο φυτό με φωτεινά πράσινα φύλλα παρόμοια με τον κισσό. Τα άνθη του είναι λευκά, πενταμερή, ακτινωτά και συμμετρικά. Πολύ δηλητηριώδες φυτό γι΄ αυτό και δεν το πλησιάζουν τα πρόβατα και τα κατσίκια. Προτιμά ξερά και πετρώδη εδάφη, ακαλλιέργητες εκτάσεις. Ανθίζει τους μήνες Απρίλιο-Ιούνιο. Μετά την ανθοφορία ο καρπός είναι σαν μικρή πιπεριά μέγεθος έως 8 εκ. Το συναντάμε στους πρόποδες του Ολύμπου. 
Cionura erecta 3-6-20


Cionura erecta 3-6-20

Cionura erecta, Όλυμπος-παπα ρέμα 2-10-22

Cionura erecta, Όλυμπος-παπα ρέμα 2-10-22

Cionura erecta (καρποί), Όλυμπος-παπα ρέμα 2-10-22

Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2022

Bidens tripartitus

 Bidens tripartitus

Αγγλική ονομασία: Three-lobe beggarticks

Ελληνική ονομασία: Διόδοντο το τριμερές, αγριοκατιφές

Ετήσιο φυτό με λογχοειδή, οδοντωτά φύλλα και μικρά κίτρινα ερμαφρόδιτα άνθη. Είναι βότανο με χρήση στη λαϊκή θεραπευτική πρακτική υπό μορφή αφεψήματος. Συνιστάται ως διουρητικό στην αντιμετώπιση  προβλημάτων των νεφρών και της ουροδόχου κύστης.





Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2022

Cirsium candelabrum

 Cirsium candelabrum

Ελληνική ονομασία: Κίρσιο ο λυχνοστάτης

Όρθιο, διακλαδισμένο, ψηλό φυτό που φτάνει μέχρι τα 2 μ. Φύεται στα 800-1700 μ., σε λιβάδια δίπλα σε ανοιχτούς δρόμους.

Cirsium candelabrum, Όλυμπος

Cirsium candelabrum, Όλυμπος

Cirsium candelabrum, Όλυμπος

Cirsium candelabrum, Όλυμπος


Δευτέρα 29 Αυγούστου 2022

Viola macedonica

 Viola macedonica

Η Βιόλα η μακεδονική είναι βαλκανικό είδος με εξάπλωση σε Μακεδονία, Ήπειρο, Στερεά Ελλάδα και Θεσσαλία. Στον Όλυμπο φύεται από τα 800-2300 μ.Aνθοφορεί ανάλογα με το υψόμετρο τους μήνες Απρίλιο- Ιούλιο.

Viola macedonica, Όλυμπος 30-7-22

Viola macedonica, Όλυμπος 30-7-22

Viola macedonica, Κάτω Όλυμπος 17-4-13 (Φωτο: Ρολάντο Τσαντεκίδης).
Viola macedonica, Όλυμπος 30-7-22



Κυριακή 21 Αυγούστου 2022

Paronychia macedonica

 Paronychia macedonica

Αγγλική ονομασία: Silver Witlow wort- Silver Nailroot

Ελληνική ονομασία: Παρωνυχίς η μακεδονική

Είδος πολυετές που σχηματίζει στρώματα ή προσκεφάλια και φύεται σε βραχώδεις επιφάνειες και πετρώδεις θέσεις συνήθως στα 500-1700 μ.

Πηγή: ΦΥΤΑ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ-Arne Strid- Μουσείο Γουλανδρή Φυσ. Ιστορίας.

Paronychia macedonica, Όλυμπος 900 μ.

Paronychia macedonica, Όλυμπος 900 μ.

Paronychia macedonica, Όλυμπος 900 μ.

Paronychia macedonica, Όλυμπος-Κοκκινοπηλός 1200 μ.

Paronychia macedonica, Όλυμπος-Κοκκινοπηλός 1200 μ.


Παρασκευή 29 Ιουλίου 2022

Botrychium lunaria

 Botrychium lunaria

Αγγλική ονομασία: Common moonwort

Ελληνική ονομασία: Σεληνόχορτο

Το Botrychium lunaria είναι ένα είδος φτέρης, που αναπτύσσεται σε όλο το βόρειο ημισφαίριο, καθώς και σε εύκρατα μέρη του νότιου ημισφαιρίου. Το φύλλο χωρίζεται σε στείρο και εύφορο μέρος. Το αποστειρωμένο μέρος του φύλλου έχει 4 έως 9 ζεύγη φυλλαρίων ή πτερυγίων σε σχήμα βεντάλιας. Το γόνιμο τμήμα του φύλλου έχει πολύ διαφορετικό σχήμα, με σταφυλοειδή στρογγυλά σποράγγια που παράγουν σπόρια με τα οποία αναπαράγεται. Τα φεγγαρόχορτα πεθαίνουν στο τέλος του καλοκαιριού και συχνά παραμένουν σε αδράνεια για αρκετές εποχές πριν επανεμφανιστούν. Το Botrychium lunaria είναι ένα είδος που αναπτύσσεται σε σχετικά ξηρά έως υγρά μικρά λιβάδια. Είναι ένα χαρακτηριστικό είδος τεσσάρων ενδιαιτημάτων, δηλαδή των όξινων αλπικών και υποαλπικών λιβαδιών, των ορεινών λιβαδιών των νότιων Βαλκανίων. Στον Όλυμπο συναντάται κυρίως σε αλπικά λιβάδια και στην αλπική ζώνη μέχρι τα 2.600 μέτρα.

Πηγή:https://en.wikipedia.org/wiki/Botrychium_lunaria



Botrychium lunaria, 20-8-15, Όλυμπος 2.500 μ.

Botrychium lunaria, 22-7-15, Όλυμπος οροπέδιο Μουσών.

Botrychium lunaria, 26-7-22, Όλυμπος 2.500 μ.

Botrychium lunaria, 26-7-22, Όλυμπος 2.500 μ.