Όλυμπος: Χλωρίδα και πανίδα

Ο Όλυμπος, το υψηλότερο βουνό της Ελλάδας (2.918 μ.) είναι μυθικό βουνό, ένα παγκόσμιο μνημείο φυσικής κληρονομιάς και πόλος έλξης αμέτρητων επισκεπτών. Ο Όλυμπος και τα Πιέρια όρη, ως συνέχεια του ορεινού όγκου, παρουσιάζουν τεράστιο βοτανολογικό ενδιαφέρον και η πλούσια χλωρίδα που ξεπερνά τα 1670 είδη φυτών είναι μια τεράστια φυσική κληρονομιά. Η παρατήρηση των λουλουδιών, δίνει μια άλλη διάσταση στις πεζοπορικές διαδρομές και συμπληρώνει την εμπειρία και τις γνώσεις μας στην κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει.Bird watching είναι το κίνημα που ξύπνησε το ενδιαφέρον για τον κόσμο των πτηνών. Wildflower watching θα μπορούσε να γίνει το αντίστοιχο για την παρατήρηση των αγριολούλουδων και της χλωρίδας γενικότερα. Αφήνοντας τα βήματα μας από το βουνό παίρνουμε μαζί μόνο τις αναμνήσεις, μερικές φωτογραφίες και δίνουμε τη διαβεβαίωση ότι το θαύμα της φύσης θα συνεχίσει να υπάρχει και για τους άλλους για να το απολαύσουν. Όλο το φωτογραφικό υλικό που δημοσιεύεται στο blog είναι από προσωπικές καταγραφές και η παρουσίαση των φυτών συνδιάζεται με την περίοδο ανθοφορίας και καταγραφής σε συγκεκριμένο χρόνο και περιοχή του Ολύμπου. Χρήσιμα είναι τα σχόλιά σας και οι παρατηρήσεις σας για τη βελτίωση και τη διόρθωση ακόμη στοιχείων που δημοσιεύονται.

"Ο ερευνητής πρέπει να ακολουθεί αυτό που ψάχνει, αλλά και να βλέπει αυτό που δεν έψαχνε". Κλοντ Μπερνάρ

Μετάφραση σε άλλη γλώσσα

English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 2012

Taxus baccata L.-Τάξος ο ραγώδης: το δέντρο της ζωής και του θανάτου

 Taxus baccata L.-Τάξος ο ραγώδης
 English name: English Yew
 Άλλα ονόματα: Ίταμος, ήμερο έλατο, Τάξος ο ραγοφόρος.

  
  Ο Ίταμος είναι ένα μυστηριώδες δέντρο. Όλα τα μέρη του δέντρου (το ξύλο, οι βελόνες,τα σπέρματα (εκτός από το σαρκώδες κόκκινο τμήμα του καρπού) είναι τοξικά και η κατανάλωσή τους από τα ζώα προκαλεί το θάνατο. Ο Ίταμος  είναι το μακροβιώτερο δέντρο στην Ευρώπη(2000-3000 ετών), και ένα από τα αρχαιότερα δασικά είδη. Είναι σπάνιο είδος που κινδυνεύει με εξαφάνιση. Πρόσφατα οι βιολόγοι έχουν ανακαλύψει ότι περιέχει την ταξόλη, μια αντικαρκινική ουσία που δίνει ελπίδες στην καταπολέμηση του καρκίνου. Στην ελληνική μυθολογία ο Ίταμος ήταν αφιερωμένος στις Ερινύες, που τιμωρούσαν τις ανθρώπινες ασέβειες με το δηλητήριό του. 
Ο Ίταμος προτιμά τις χαράδρες,τα ρυάκια και ανήλια μέρη από 0-1500 μ. Στον Όλυμπο συναντά κανείς μεμονωμένα άτομα μέχρι συστάδες δέντρων.
Ο Ίταμος καλλιεργείται σε φυτώρια και ως καλλωπιστικό δέντρο και διατίθεται εμπορικά σε πάρκα, πλατείες και περιβόλους εκκλησιών.

 Πηγή:
 Πήτερ Κονγουέη, «Τα θεραπευτικά μυστικά των δέντρων», εκδ. ΚΥΒΕΛΗ, Αθήνα 2004
Arne Strid, Φυτά του Ολύμπου, εκδ. Μουσείο Γουλανδρή Φυσ. Ιστορίας, Αθήνα 1980.
Δημητρίου Σ. Καββάδα, Εικονογραφημένο Βοτανικό -Φυτολογικό Λεξικό, εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ
Θεόδωρος Αραμπατζής, Θάμνοι και δένδρα στην Ελλάδα, τόμ.Ι, Δράμα 2001, εκδ. Οικολ. Κίνηση Δράμας-ΤΕΙ Καβάλας.
ΝΙCO VERMEULEN, Εγκυκλοπαίδεια των βοτάνων, εκδ. ΚΑΡΑΚΩΤΣΟΓΛΟΥ, Αθήνα 2004
 Κατσαβού Ιωάννα, δασολόγος, μεταπτυχιακή διατριβή" Οικολογία και κατάσταση διατήρησης του Taxus baccata στο http://invenio.lib.auth.gr/record/126216/files/GRI-2011-6467.pdf
Taxus baccata L.,Όλυμπος, 22-9-12
 
 

Taxus baccata L.,Όλυμπος 22-9-12

Taxus baccata L.,Όλυμπος 31-8-12








Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου 2012

Κεφαλαρία η λευκανθής - Cephalaria leucantha (L) Roem.et Schult

Κεφαλαρία η λευκανθής - Cephalaria leucantha (L) Roem.et Schult.
Inghilterra English name: Giant scabious
Κεφαλαρία η λευκανθής-Cephalaria leucantha (L) Roem.et Schult. (Giant scabious), Όλυμπος 9/2011

Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου 2012

Euonymus latifolius -Ευώνυμος ο πλατύφυλλος

  Euonymus latifolius 
 
  Αγγλική ονομασία: Broad Leaved Spindle
  Κοινό όνομα: Ευώνυμος ο πλατύφυλλος

Το γένος Euonymus, πήρε την ονομασία από την ελληνική λέξη " Ευώνυμο" που πρώτος χρησιμοποίησε για να το περιγράψει ο Θεόφραστος( 371-287 π.Χ.),έλληνας φιλόσοφος διάδοχος του Αριστοτέλη στην περιπατητική σχολή.Θεωρείται δε ο πατέρας της βοτανικής λόγω των πολλών βιβλίων που έγραψε. Ο Ευώνυμος ο πλατύφυλλος(Euonymus latifolius ), είναι λεπτός φυλλοβόλος θάμνος με φύλλα απλά και πλατιά.Τα άνθη είναι κιτρινοπόρφυρα σε μακρούς λεπτούς ποδίσκους, με κάψα πεντάλοβη που σχηματίζουν πτερύγια στις γωνίες. Μετά την ανθοφορία, τα φρούτα στη διάρκεια του καλοκαιριού αλλάζουν χρώμα από ροζ σε κόκκινο. Όταν ανοίξουν θα εμφανιστούν οι πορτοκαλί σπόροι που πολύ τους προτιμούν τα πουλιά. Ο Ευώνυμος φύεται στα 400-1200 μ. σε δάση οξυάς και κυρίως σε χαράδρες και ρέματα. 
Ευώνυμος ο πλατύφυλλος-Euonymus latifolius ,Όλυμπος 6-9-11

Ευώνυμος ο πλατύφυλλος-Euonymus latifolius ,Όλυμπος 6-9-11

Ευώνυμος ο πλατύφυλλος-Euonymus latifolius ,Όλυμπος 24-4-11

 
Ευώνυμος ο πλατύφυλλος-Euonymus latifolius ,Όλυμπος 6-9-11

Ευώνυμος ο πλατύφυλλος-Euonymus latifolius ,Όλυμπος 6-9-11

Ευώνυμος ο πλατύφυλλος-Euonymus latifolius ,Όλυμπος 6-9-11

Ευώνυμος ο πλατύφυλλος-Euonymus latifolius ,Όλυμπος 6-9-11

Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου 2012

Cichorium intybus L. -Κιχώριον το ίντυβον

Κιχώριον το ίντυβον- Cichorium intybus L.
Inghilterra English name: Chicory


  Άλλα ονόματα: ραδίκι, πικραλίδα, πικροράδικο, πικρομάρουλο,κιχώρι,πίκρα.

Το πικροράδικο είναι φαγώσιμο είδος με φαρμακευτικές ιδιότητες κοινό σε όλη την Ελλάδα. Με άνθη γαλάζια έως μωβ ανθοφορεί από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο. 
 
 

Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου 2012

Σταεχελίνα η μονανθής-Staehelina uniflosculosa Sibth. & Sm.

Σταεχελίνα η μονανθής-Staehelina uniflosculosa Sibth. & Sm. 

 Η Σταεχελίνα ( όνομα προς τιμή του Ελβετού βοτανικού Staehelin ), είναι θάμνος, πολύφυλλος με πολλούς λεπτούς βλαστούς. Τα φύλλα είναι φαιοπράσινα από την πάνω πλευρά  και χνουδωτά από την κάτω πλευρά. Έχει τη μεγαλύτερη εξάπλωση στον Όλυμπο. Ανθίζει  μέσα Ιουλίου μέχρι τον Οκτώβριο.



Staehelina uniflosculosa Sibth. & Sm.Όλυμπος 6-8-12
Staehelina uniflosculosa Sibth. & Sm.Όλυμπος 19-9-12


Staehelina uniflosculosa Sibth. & Sm.Όλυμπος 6-8-12

Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012

Cyclamen hederifolium Aiton-Kυκλάμινο το κισσόφυλλο

Kυκλάμινο το κισσόφυλλο- Cyclamen hederifolium Aiton 
Συν: Cyclamen neapolitanum Ten(1813)

Inghilterra English name: Ivy Leaved Cyclamen
Άλλα ονόματα: πατατιά,καφεμπρικούδι

  Οι ρίζες στο Κυκλάμινο ξεκινούν από ένα σφαιρικό ή πεπιεσμένο κόνδυλο. Τα φύλλα είναι καρδιοειδή, ωοειδή, σχηματίζουν 5 γωνίες και εμφανίζονται μετά την άνθηση ή μερικές φορές ταυτόχρονα. Τα άνθη είναι μονά, γυρτά, ρόδινα. Διαδεδομένο μέχρι τα 1200 μ. κυρίως σε εδάφη με πλούσιο χώμα (φυλλοβόλα δάση). Ανθίζει τέλη Αυγούστου μέχρι το Νοέμβρη.Τα κυκλάμινα έχουν εγκληματιστεί και καλλιεργούνται και ως καλλωπιστικά φυτά (C.hederifolium.'Album', C.hederifolium 'Pink Pearl' and 'White Pearl'). Για περισσότερα από τα 20 είδη μπορεί να αντλήσει κανείς πληροφορίες στη σελίδα http://www.cyclamen.org/spec_frame.htm
Kυκλάμινο το κισσόφυλλο- Cyclamen hederifolium Aiton, Όλυμπος(ρ. Ορλιάς) 22-8-12

Kυκλάμινο το κισσόφυλλο- Cyclamen hederifolium Aiton, Όλυμπος 22-9-09
 
Kυκλάμινο το κισσόφυλλο- Cyclamen hederifolium Aiton, Όλυμπος 22-9-09
Kυκλάμινο το κισσόφυλλο- Cyclamen hederifolium Aiton, Όλυμπος(Π. Λεπτοκαριά) 19-9-12

Kυκλάμινο το κισσόφυλλο- Cyclamen hederifolium Aiton( κόνδυλος-ριζικό σύστημα), Όλυμπος 10-10-09

Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου 2012

Colchicum bivonae

Colchicum bivonae
Συνώνυμο: Colchicum sibthorpii Baker 
Κοινή ονομασία:  Κολχικό του Μπιβόνα            
 Κολχικό, το φυτό της Μήδειας.Είναι φυτό πολύ δηλητηριώδες εξαιτίας της κολχικίνης της τοξικής ουσίας που περιέχει. Λέγεται ο κρόκος του Φθινοπώρου αλλά δεν είναι κρόκος(ο κρόκος έχει 3 στήμονες), ενώ το κολχικό έχει 6 στήμονες. Από τον κορμοβολβό βγαίνουν 1-3 ανθοφόροι βλαστοί που καταλήγουν σε ένα άνθος. Το περιάνθιο αποτελείται από 6 τέπαλα και εσωτερικά έχει 6 στήμονες. Η ανθοφορία του κολχικού αρχίζει Σεπτέμβρη μέχρι τα μέσα του Νοέμβρη. Στις αρχές της Άνοιξης βγαίνουν  τα φύλλα του. Στον Όλυμπο βρίσκεται από τα 400-1200 μ. 
Colchicum bivonae, Όλυμπος

Colchicum bivonae, Όλυμπος

 
Colchicum bivonae, Όλυμπος, 500 μ.

Colchicum bivonae, Όλυμπος, 500 μ.

Colchicum bivonae, Όλυμπος, 500 μ.

 


Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2012

Vitex agnus castus L.-Λυγαριά

Vitex agnus castus L.
Αγγλική ονομασία:Vitex, Chaste tree, Monk's pepper

Κοινό όνομα: Άγνος η κοινή, λυγαριά

Η λυγαριά (Vitex agnus castus) είναι αρωματικός, φυλλοβόλος θάμνος που απαντάται κυρίως σε παραθαλάσσιες περιοχές. O όρος agnus-castus σημαίνει αγνός. Ως καλλιεργημένο καλλωπιστικό φυτό είναι συνηθισμένο κατά μήκος των δρόμων. Το όνομά της λυγαριάς οφείλεται στα ευλύγιστα κλαδιά της. Τα άνθη της έχουν κωνικό σχήμα  κι έχουν χρώμα μωβ, αλλά και λευκό. Ανθίζει από τα τέλη καλοκαιριού μέχρι και τον Νοέμβριο. Είναι βότανο με θεραπευτικές ιδιότητες στο εμπόριο δε κυκλοφορούν συσκευασίες  Vitex agnus-castus ως φυσικό προιόν στην αντεμετώπιση γυναικείων παθήσεων.


Vitex agnus castus L.-Λυγαριά, παραλία Λιτοχώρου, Αύγουστος 2012.

Vitex agnus castus L.-Λυγαριά, παραλία Λιτοχώρου, Αύγουστος 2012.

Vitex agnus castus L.-Λυγαριά, παραλία Λιτοχώρου, Αύγουστος 2012.