Pinguicula crystallina subsp. hirtiflora: Ένα εντομοφάγο φυτό!

Εξερευνώντας τη χλωρίδα στα φαράγγια του Ολύμπου(3)

Pinguicula crystallina subsp. hirtiflora

 Η εξερεύνηση των φαραγγιών του Ολύμπου με την τεχνική υποστήριξη του Βασίλη Σίμου της Olympus canyoning  για την καταγραφή και ανάδειξη  της σπάνιας χλωρίδας συνεχίζεται. Η Πιγκουϊκούλα είναι εντομοφάγο αυτοφυές φυτό στον Όλυμπο. Το είδος περιγράφηκε για πρώτη φορά στην ιταλική χερσόνησο. Φύεται σε υγρούς ασβεστολιθικούς βράχους. Τα άνθη είναι ιώδη με λευκή ζώνη προς το κέντρο. Τα φύλλα της είναι φωτεινά πράσινα, λιπαρά και κολλώδη( pinguis=λιπαρός) επειδή εκκρίνουν ένα κολλώδες πεπτικό υγρό που εγκλωβίζει όποιο έντομο επικαθήσει επάνω τους. Στη συνέχεια απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά από τα αποσυντεθημένα έντομα.  Είναι είδος της Κ. και Ν. Ιταλίας και της Βαλκανικής χερσονήσου. Στον Όλυμπο βρίσκεται σε χαράδρες και σε ρέματα από τα 300-1400 μ. 

Βιβλιογραφία: 
Arne Strid ,Φυτά του Ολύμπου, Αθήνα 1980
Δ. Σ/ Καββάδα: Εικονογραφημένον, Βοτανικόν-Φυτολογικόν λεξικόν  

 

Εξερευνώντας τη χλωρίδα στα φαράγγια του Ολύμπου(2)!

 

Εξερευνώντας τη χλωρίδα στα φαράγγια του Ολύμπου 2!

H συνεργασία του Λευτέρη Κηπόπουλου  με το Βασίλη Σίμο της (Olympus canyoning) συνεχίζει την εξερεύνηση των φαραγγιών του Ολύμπου με σκοπό την καταγραφή και ανάδειξη  της σπάνιας χλωρίδας. Προηγήθηκε η καταγραφή κατά μήκος του ρ. Ορλιάς – του διάσημου ενδημικού είδους του Ολύμπου Jankaea heldreich (Γιαγκέα του Χελδράιχ).

 Σειρά είχε η ορχιδέα που αγαπά θέσεις κοντά και δίπλα σε νερά: η Επιπακτίς η ελοχαρής( Epipactis palustris).  Ένα είδος ορχιδέας που φύεται σε έλη, σε υγρές δασικές θέσεις και δίπλα σε ρέματα με ασβεστολιθικό υπόστρωμα. Η ονομασία epipactis είναι αρχαιο-ελληνική, πιθανόν να σημαίνει το φυτό που πήζει το γάλα, το δε επίθετο palustris είναι λατινική λέξη που σημαίνει "το έλος" και συνδέεται με το βιότοπο όπου αναπτύσσεται το φυτό. Η επιπακτίς η ελοχαρής ανθοφορεί ανάλογα με το υψόμετρο τους μήνες Ιούνιο-Ιούλιο. Οι φωτογραφίες είναι από τη διάσχιση στο ρέμα της Αγίας Κόρης του Ολύμπου. 

 

Epipactis atrorubens

 Epipactis atrorubens

Αγγλική ονομασία: Dark-red Helleborine

Ένα πολυετές είδος ορχιδέας που φύεται σε καλά στραγγιζόμενα ασβεστολιθικά εδάφη και σε χορταριασμένες πλαγιές. Η ονομασία επιπακτίς είναι αρχαιοελληνική λέξη και σημαίνει το φυτό που μπορεί να πήξει το γάλα. Το επίθετο atrorubens σημαίνει βαθύ κόκκινο.

 

 

Origanum vulgare subsp. hirtum

 Origanum vulgare subsp. hirtum

Αγγλική ονομασία: Greek Oregano

Ελληνική ονομασία: Ελληνική ρίγανη
Συνώνυμα: Origanum vulgare subsp. viride (Boiss.) Hayek-Origanum heracleoticum Rchb.

 Πολυετές, θαμνώδες φυτό των ελληνικών βουνών με τα λευκά αρωματικά άνθη που ανθίζει τους καλοκαιρινούς μήνες. Η ονομασία ρίγανη προέρχεται από τις λέξεις "όρος" και "γάνος"(λαμπρότητα), και σημαίνει το φυτό που λαμπρύνει το βουνό. Η ρίγανη ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae (Labiatae) στο γένος Οriganum.Το είδος Origanum vulgare ssp. hirtum είναι γνωστό ως ελληνική ρίγανη (Greek oregano), αυτοφυές στη χώρα μας. Στον Όλυμπο θα συναντήσουμε και το υποείδος Origanum vulgare ssp. vulgare, που ξεχωρίζει με τα ρόδινα άνθη. Μέσα στο ίδιο είδος οι σημαντικές μορφολογικές και χημικές διαφορές έχουν οδηγήσει τους συστηματικούς βοτανικούς να χωρίσουν το είδος σε τουλάχιστο τρία υποείδη, τα: 

Origanum vulgare ssp. hirtum ή heracleoticum, 

Origanum vulgare ssp. viridulum και 

Origanum vulgare ssp. vulgare. 

 Είναι βότανο με πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες(αντιοξειδωτικές, αντιμικροβιακές και αντιβακτηριακές) και μακρά παράδοση ως μπαχαρικό στην ελληνική κουζίνα, στη λαϊκή ιατρική, στην αρωματοθεραπεία, στη βιομηχανία τροφίμων και τη φαρμακοβιομηχανία. Οι αυτοφυείς πληθυσμοί έχουν μειωθεί σημαντικά από την αλόγιστη- υπερβολική συλλογή κυρίως όταν για ευκολία ξερριζώνεται άσκοπα ολόκληρο το φυτό με το ριζικό του σύστημα. Για να καλυφθεί η αυξημένη ζήτηση έχει αναπτυχθεί η καλλιέργεια της ρίγανης κυρίως στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Θεσσαλία.

 

Origanum vulgare subsp. hirtum & Argynnis paphia,  Mt Olympos

Origanum vulgare subsp. hirtum & Argynnis paphia,Sylvanus pchlodes,  Mt Olympos

Origanum vulgare subsp. hirtum & Argynnis paphia,  Mt Olympos

Origanum vulgare subsp. hirtum & Argynnis paphia,  Mt Olympos

Origanum vulgare subsp. hirtum &Melanagria galathea,  Mt Olympos

Origanum vulgare subsp. hirtum &Melanagria galathea,  Mt Olympos

Origanum vulgare subsp. hirtum &Melanagria galathea,  Mt Olympos

Origanum vulgare subsp. hirtum & Polyomatus icarus,  Mt Olympos

 

Butomus umbellatus

 Butomus umbellatus

Αγγλική ονομασία: Flowering rush, Grass rush

Ελληνική ονομασία:Βούτομος ο σκιαδανθής

Είναι υδροχαρές,πολυετές φυτό που φύεται σε λίμνες και έλη. Η ετυμολογία της ονομασίας προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις "βους" και "τομή", προφανώς επειδή οι άκρες των φύλλων είναι κοφτερές και τραυμάτιζαν τη γλώσσα των βοοειδών στη βόσκηση. Ο Βούτομος ο σκιαδανθής, έχει βλαστό τραχύ ύψους έως 1 μ. και τα ρόδινα άνθη στην κορυφή του σχηματίζουν σκιάδιο. Τα φύλλα είναι λογχοειδή, παράρριζα και εξέρχονται από τα νερά στα οποία φύεται. Το είδος αυτό με τα όμορφα ρόδινα σε σχήμα ομπρέλας άνθη έχει αναπτυχθεί σε φυτώρια και διατίθεται στο εμπόριο ως πρόταση σε κήπους με μόνιμα στάσιμα νερά, τεχνητές λιμνούλες κ.ά.

Butomus umbellatus, Ν, Πιερίας 5/2021

Butomus umbellatus, Ν, Πιερίας 5/2021

Butomus umbellatus, Ν, Πιερίας 5/2021

Silene supina

 Silene supina

Μια σιληνή με εξάπλωση σε Β. και Κεντρική Ελλάδα. Συναντάται σε αμμώδη εδάφη κοντά στις ακτές της Πιερίας. Ανθοφορεί τους μήνες Ιούνιο-Ιούλιο.

 

 

Delphinium fissum

Delphinium fissum

Αγγλική ονομασία: Blue Larkspur

Το Delphinium fissum (Δελφίνιο) είναι πολυετές είδος. Φύεται σε ξέφωτα δασών, σε θαμνώδη και πετρώδη εδάφη από τα 400-1900 μ. Το είδος περιγράφηκε και πήρε την ονομασία το 1801 από τους: Franz de Paula Adam von Walstein & Pal Kitaibel. Το δελφίνιο παράγει βαθιά μπλε άνθη και ανθοφορεί τους μήνες Ιούνιο-Ιούλιο.

 

Sedum hispanicum

 Sedum hispanicum

Αγγλική ονομασία: Spanish stonecrop

Ελληνική ονομασία: Σέδον το ισπανικόν

Ένα βραχόφιλο φυτό με ιδιαίτερη προτίμηση τους ασβεστολιθικούς βράχους και τα πετρώδη εδάφη. Θα το βρούμε όμως και σε ανθρωπογενή περιβάλλοντα ιδιαίτερα σε πέτρινους τοίχους ακόμη και σε σκεπές κατοικιών σε ορεινές περιοχές. Τα άνθη είναι εξαμερή, λευκορόδινα. Χαρακτηριστικό του η μεγάλη του αντοχή στην ξηρασία και η μηδενική φροντίδα στην ανάπτυξή του. Στον Όλυμπο θα το συναντήσουμε μέχρι τα 2300 μ.