Ευχές για το νέο έτος 2018

Ευχόμαστε από καρδιάς το 2018 να είναι χρονιά με υγεία, ελπίδα και αγάπη!!!

Iris unguicularis

 Η ονομασία του φυτού συνδέεται με τη δευτερεύουσα θεότητα του Ολύμπου την Ίριδα. Η Ίριδα ως θεότητα ανήκε στην ακολουθία των θεών του Ολύμπου και το όνομά της συνδέεται με το ουράνιο τόξο. Λόγω των πολλών χρωμάτων τα φυτά του γένους αυτού πήραν το όνομα Iris. Η Iris unguicularis ανθίζει το χειμώνα από τα τέλη του Δεκέμβρη μέχρι τους πρώτους μήνες της Άνοιξης. Αποχαιρετάμε τον παλιό χρόνο και υποδεχόμαστε το νέο έτος με τις Ίριδες που άρχισαν την ανθοφορία στους πρόποδες του Ολύμπου.

Mount Olympus wildflower: Epilobium dodonaei

Epilobium dodonaei
Συνώνυμα: Chamaenerion dodonaei
Προς τιμήν του φλαμανδού καθηγητή φυσικής και βοτανικής Rembert Dodoens ή στη λατινική Rebertus Dodonaeus (1517-1585).  Είναι πολυετές φυτό με πολλούς ανθοφόρους βλαστούς. Τα άνθη του έχουν ρόδινα πέταλα. Φύεται στις άκρες δασικών δρόμων. Ανθίζει τους μήνες Ιούνιο-Σεπτέμβριο. 

Epilobium dodonaei, Όλυμπος 10-6-17.

Epilobium dodonaei, Όλυμπος 10-6-17.

Epilobium dodonaei, Όλυμπος 10-6-17.

.

https://en.wikipedia.org/wiki/Rembert_Dodoens#/media/File:Rembert_Dodoens00.jpg

Mt Olympus wildflowers: Smilax aspera

Smilax aspera 
Φυτώνυμο: Σμίλαξ η τραχεία, αρκουδόβατος.

 Η Smilax aspera, είναι αειθαλής αναρριχώμενος θάμνος, με βλαστούς που φέρουν κυρτά αγκάθια. Αναρριχάται κυρίως σε θάμνους και δένδρα.Είναι φυτό δίοικο δηλ. έχουμε διαφορετικά αρσενικά και θηλυκά φυτά. Ανθίζει  Αύγουστο- Νοέμβριο με άνθη λευκά-κρεμ με ωραίο άρωμα. Τα φύλλα είναι στενά ή πλατειά, καρδιόσχημα, δερματώδη με νευρώσεις δικτυωτές. Τα άνθη  διαδέχονται καρποί σε ράγα κόκκινου χρώματος. Είναι είδος κοινό σε όλη την Ελλάδα και φύεται σε υγρές θέσεις, θαμνώνες  και δάση. Αναφέρεται σε αυτή ο Διοσκουρίδης και ο Θεόφραστος για τις θεραπευτικές ιδιότητες της ρίζας της. H ρίζα της Smilax aspera περιέχει τα συστατικά της Sarsaparilla, φάρμακο που χρησιμοποιείται στην ομοιοπαθητική ως τονωτικό του οργανισμού με ιδιότητες αντιφλεγμονώδεις, απολυμαντικές, καθαρτικές και διουρητικές.

Smilax aspera 

Smilax aspera

Smilax aspera

Smilax aspera

Mt Olympus wildflower: Thymbra capitata

Thymbra capitata
Συνώνυμα: Thymus capitatus, Coridothymus capitatus, Satureja capitata.

Κοινό όνομα: Θυμάρι,θρούμπι, πιθανός ο θύμος των αρχαίων.

Το Θυμάρι είναι μεσογειακό είδος που φύεται σε πετρώδεις άγονες και ηλιόλουστες περιοχές. Στον Όλυμπο συναντάται κυρίως από 0-300 μ. Είναι πυκνός ξυλώδης θάμνος σε σχήμα κεφαλωτό. Είναι είδος αρωματικό,τονωτικό, αρτυματικό και μελιγόνο χάρη στα εξαίσια αιθέρια έλαια που περιέχει.Από την αρχαιότητα ήτανε γνωστό το θυμαρίσιο μέλι Υμηττού. Ανθίζει αργά το καλοκαίρι Ιούλιο-Σεπτέμβριο. Φέτος έχει παρατηρηθεί και δεύτερη ανθοφορία το Νοέμβριο μήνα, φαινόμενο σπάνιο.

Thymbra capitata, Όλυμπος 2-11-17

Thymbra capitata, Όλυμπος 2-11-17

Thymbra capitata, Όλυμπος 2-11-17

Thymbra capitata, Όλυμπος 2-11-17

Πουτορία η καλαβρική - Putoria calabrica (L.f.) DC. (2)

Πουτόρια η καλαβρική -Putoria calabrica (L.f) DC,

Συνώνυμα: Plocama calabrica (L.f.) M. Backlund & Thulin

Κοινή ονομασία: Αγριορρίζαρο, αγριλίτσα 

English name: Stinking madder  

Λεπτός ημίθαμνος, με μικρά αντίθετα λεία, δερματώδη και σαρκώδη φύλλα. Φέρει άνθη ροδοπόρφυρου χρώματος, τα οποία έχουν στενό και μακρύ σωλήνα με 4 τριγωνικούς λοβούς. Ο καρπός είναι δρύπη μαύρου χρώματος. Φύεται σε βραχώδεις τοποθεσίες. Στον Όλυμπο απαντάται σε χαμηλά υψόμετρα σε χαράδρες. Ανθίζει από τα μέσα Ιουνίου έως αρχές Νοεμβρίου. 

 Putoria calabrica (L.f.) DC, Οκτώβριος 2017, Όλυμπος

Putoria calabrica (L.f.) DC, Οκτώβριος 2017, Όλυμπος

Putoria calabrica (L.f.) DC, Οκτώβριος 2017, Όλυμπος

Βιβλιογραφία:
Φυτά του Ολύμπου, Arne Strid, Εκδόσεις Μουσείον Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, 1980.

Αγριολούλουδα της Ελλάδας, Βαγγέλης Παπιομύτογλου, Εκδόσεις Mediterraneo, 2006.

Solanum dulcamara

Solanum dulcamara

Αγγλική ονομασία: Bittersweet nightshade, deadly nightshade, bittersweet
Κοινό όνομα: Σολανό το γλυκόπικρο, Αγριοσταφυλίτσα.

Το όνομα του είδους προήλθε από τις λατινικές λέξεις "dulcis" & "amarus", γλυκό και πικρό αντίστοιχα. Κάποιος δοκίμασε τη ρίζα του φυτού που στην αρχή έχει πικρή γεύση όταν μασήθηκε και μετά γλυκιά. Η αγριοσταφυλίτσα είναι θάμνος με βλαστό αναρριχώμενο μέχρι 1,5 μ. Συναντάται σε φράχτες, σε υγρές δασώδεις θέσεις κοντά σε ρέματα μέχρι τα 1000μ. Ανθίζει τον Ιούνιο μέχρι και το Σεπτέμβριο.Τα άνθη ακολουθούνται από πράσινες ρώγες που τέλη καλοκαιριού έχουν στιλπνό κόκκινο χρώμα. Όλα τα μέρη του φυτού είναι τοξικά και δηλητηριώδη και η κατανάλωσή τους από ανθρώπους ή ζώα μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. Στο παρελθόν έχει χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή ιατρική επειδή μικρή ποσότητα έχει ευεργετικές θεραπευτικές ιδιότητες στην αντιμετώπιση φλεγμονών του δέρματος, το βήχα, κ.ά. Επισημαίνεται πως η χρήση βοτάνων δεν πρέπει να γίνεται χωρίς την επίβλεψη ειδικευμένου επιστήμονα.

Solanum dulcamara, Όλυμπος Σεπτέμβριος 2017

Solanum dulcamara, Όλυμπος Σεπτέμβριος 2017

Solanum dulcamara, Όλυμπος Σεπτέμβριος 2017

 illustration by Kurt Stüber, published in Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz 1885, Gera, Germany(https://en.wikipedia.org/wiki/Solanum_dulcamara).

Dioscorea communis - Αβρωνιά

Dioscorea communis
Συνώνυμα: Tamus communis
Κοινά ονόματα: Αβρωνία, αβρωνιά
Είναι αναρριχώμενο φυτό με μεγάλα έμμισχα, καρδιόσχημα φύλλα με 3-9 έντονες νευρώσεις. Τα άνθη του είναι πρασινοκίτρινα,τα δε αρσενικά είναι σε διαφορετικά φυτά από τα θηλυκά.Οι καρποί είναι σφαιρικές ρόγες πράσινες αρχικά  και μετά κόκκινες, είναι δε τοξικοί. Οι τρυφεροί βλαστοί τρώγονται μετά από διαδικασία βρασμού για την απομάκρυνση της υπάρχουσας πικρής ουσίας που είναι τοξική.

Βιβλιογραφία:
Αγριολούλουδα της Ελλάδας, Βαγγέλη Παπιομύτογλου, εκδόσεις, Mediterraneo,2006
Βοτανικό Φυτολογικό λεξικό, Δ.Σ. Καββάδα, εκδόσεις "Πελεκάνος".

Όλυμπος(Mt Olympus): Σεπτέμβριος 2017

Άποψη του Ολύμπου  από το Λιτόχωρο Πιερίας (Α) και Καλλιθέα Ελασσόνας(Δ), στις 7-9-17.

Όλυμπος, Σεπτέμβριος 2017.

Όλυμπος, Σεπτέμβριος 2017.

Όλυμπος, Σεπτέμβριος 2017.

Όλυμπος, Σεπτέμβριος 2017.

Όλυμπος, Σεπτέμβριος 2017.

Όλυμπος, Σεπτέμβριος 2017.

Thalictrum minus ssp. saxatile

Thalictrum minus ssp. saxatile
Το Thalictrum minus ssp. saxatile  είναι πολυετές, ριζωματώδες φυτό με τα περισσότερα φύλλα του να βρίσκονται στο κατώτερο μέρος του. Η ταξιανθία έχει πολυάριθμα κίτρινα άνθη. Το ευρασιατικό αυτό είδος το συναντάμε στον Όλυμπο σε χαράδρες, σε πετρώδεις θέσεις, σε δάση PInus nigra, Pinus heldreichii από τα 1200-2200 μ., σπανιώτερα δε σε χαμηλότερα υψόμετρα.

Thalictrum minus ssp. saxatile, Mt Olympus 18-9-15

Thalictrum minus ssp. saxatile, Mt Olympus 22-8-17

Mt Olympus wildflowers: Asperula aristata subsp. thessala

Asperula aristata subsp. thessala
Ένα σπάνιο φυτό, λεπτό, διακλαδισμένο, μήκους 15-40 εκ. που το συναντάμε σε σχισμές βράχων και σε πετρώδεις πλαγιές της Pinus heldreichii κυρίως μεταξύ 1600-2200 μ. Η στεφάνη είναι μικροσκοπική 6-10 mm, καφέ-πορφυρή εξωτερικά και κίτρινη εσωτερικά. Ανθίζει τον Ιούλιο μέχρι και το Σεπτέμβριο.

Asperula aristata subsp. thessala, Όλυμπος Αύγουστος 2017.

Asperula aristata subsp. thessala, Όλυμπος Αύγουστος 2017.

Asperula aristata subsp. thessala, Όλυμπος Αύγουστος 2017.

Cephalaria ambrosioides- Κεφαλαρία η αμβροσιοειδής

Cephalaria ambrosioides

Ελληνική ονομασία: Κεφαλαρία η αμβροσιοειδής
Η Κεφαλαρία η αμβροσιοειδής είναι πολυετής πόα, με έναν όρθιο βλαστό που φθάνει μέχρι τα 2,5 μ. Φύεται σε πετρώδεις πλαγιές και άκρες δασικών δρόμων. Τα ανθοφόρα κεφάλια έχουν χρώμα ανοικτό κίτρινο. Ανθίζει Μάιο-Ιούλιο μήνα σε υψόμετρο 500-1500 μ.

Cephalaria ambrosioides, Όλυμπος 1000 μ. Ιούλιος 2017

Cephalaria ambrosioides, Όλυμπος 1000 μ. Ιούλιος 2017

 

Cephalaria ambrosioides, Όλυμπος 1000 μ. Ιούλιος 2017

Cephalaria ambrosioides, Όλυμπος 1000 μ. Ιούλιος 2017

Cephalaria ambrosioides, Όλυμπος 1000 μ. Ιούλιος 2017

Pancratium maritimum

Pancratium maritimum
Ελληνική ονομασία: Κρίνος της θάλασσας, Λευκός κρίνος, Παγκράτιο το παράλιο.
Ο Κρίνος της θάλασσας, είναι γνωστός από αρχαιοτάτων χρόνων. Στολίζει τις τοιχογραφίες των μινωικών ανακτόρων και της Θήρας. Έχουμε αναφορές στον Όμηρο, το Θεόφραστο και το Διοσκορίδη. Πιθανόν ο βολβός ο εριοφόρος του Θεόφραστου "...φύεται μεν εν αιγιαλοίς έχει δε το έριον υπό τους πρώτους χιτώνας". Το Παγκράτιο είναι ένα στολίδι των ακτών της Μεσογείου και της πατρίδας μας. Τα λευκά του άνθη είναι εύοσμα και το λουλούδι είχε συμβολική θρησκευτική σημασία ανά τους αιώνες. Σύμβολο αγνότητας ο λευκός κρίνος διαφέρει από τον λευκό κρίνο της Παναγίας (Lilium candicum) και συναντάται σε αμμώδεις αιγιαλούς σχεδόν σε όλη την Ελλάδα.
Πηγές: Φυτολογικό -Βοτανολογικό λεξικό Δ.Σ. Καββάδα
           "Η ελληνική χλωρίδα", Έλμουτ Μπάουμαν,1999
            Περί φυτών αφηγήματα, Γιάννης Μανέτας,2015

Pancratium maritimum, Ν. Πιερίας, Αύγουστος.

Pancratium maritimum, Ν. Πιερίας, Αύγουστος.

Pancratium maritimum, Ν. Πιερίας, Αύγουστος.

Pancratium maritimum, Ν. Πιερίας, Ιούλιος 

Pancratium maritimum, Ν. Πιερίας, Ιούλιος 

Cornus mas

Cornus mas
Φυτώνυμο: Κρανιά, κόρνος.
Η κρανιά είναι μακρόβιο φυλλοβόλο δένδρο που φθάνει μέχρι 8 μ. ύψος. Πριν τελειώσει ο χειμώνας Φεβρουάριο μήνα αρχίζει η ανθοφορία με τα βαθυκίτρινα άνθη. Οι πρώτες  αναφορές στο δένδρο και στους καρπούς του γίνονται στον Όμηρο όπου τα κράνια δίδονταν ως τροφή των χοίρων, η δε Κίρκη παρέθεσε στον Οδυσσέα και τους συντρόφους του για  τροφή κράνα και βελανίδια Αναφορές ακόμη υπάρχουν για τη χρήση του ξύλου της κρανιάς στην κατασκευή πολεμικών όπλων, ( ακοντίων, τόξων κλπ.), λόγω της μεγάλης σκληρότητάς του. Το ξύλο της κρανιάς χρησιμοποιείται σήμερα στην κατασκευή μικροαντικειμένων και εργαλείων. Ιδιαίτερα γνωστή είναι η κρανίσια βέργα( που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν από τους δασκάλους για την τήρηση της πειθαρχίας) και η παραδοσιακή γκλίτσα των κατοίκων των ορεινών περιοχών. 
Οι καρποί της κρανιάς χρησιμοποιούνται στην παρασκευή παροδοσιακού ποτού λικέρ, μαρμελάδας και γλυκών. Όλα τα μέρη του φυτού έχουν χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή θεραπευτική ως αντιπυρετικά, κατά του κοιλόπονου, σε στομαχικές και εντερικές διαταραχές. Τελευταία μετά από έρευνες έγινε γνωστή η αντιδιαβητική του δράση.Το δένδρο της κρανιάς έχει αποκτήσει εμπορικό ενδιαφέρον και πολλοί καλλιεργητές στρέφονται στην καλλιέργεια του η δε παραγωγή και εμπορία των κράνων προορίζεται για τη μεταποίηση και την παραγωγή προιόντων πλούσια σε αντιοξειδωτικά καθώς και στην παραγωγή φαρμακευτικών συμπληρωμάτων διατροφής.
Βιβλιογραφία: Δ.Σ. Καββάδα, Εικονογραφημένο Βοτανικό-Φυτολογικό Λεξικό
                       Δήμητρα Ζιώγα: Τα είδη του γένους Cornus , στην πρόληψη και θεραπεία του Σακχαρώδη διαβήτη, Ελληνική Εταιρεία Εθνοφαρμακολογίας, Τρίκαλα 2009.

Cornus mas( Κρανιά), Όλυμπος 14-2-14

Cornus mas( Κρανιά), Όλυμπος 14-2-14

Cornus mas( Κρανιά), Όλυμπος 14-7-17

Cornus mas( Κρανιά), Όλυμπος 14-7-17

Cornus mas( Κρανιά), Όλυμπος 14-7-17