Ανεμώνες: Ανεμώνη η ταόμορφη - Anenome pavonina LAM.

Ανεμώνες

Οι ανεμώνες γνωστές και ως αγριοπαπαρούνες, είναι φυτά πολυετή της μεγάλης οικογένειας των Ρανουνγκουλίδων (Ranunculaceae) και απαντώνται σε όλη την Μεσόγειο.  Ξεχωρίζουν από τα άλλα φυτά της ίδιας οικογένειας με τα οποία θα μπορούσαν να μπερδευτούν (παπαρούνες και νεραγκούλες) από τα άνθη τους, τα οποία  δεν έχουν πέταλα και τη θέση των πετάλων τους έχουν πάρει τα σέπαλα, που είναι μεγάλα και έγχρωμα. Έχουν πολυάριθμους στήμονες και καρπούς με πολλά, μικρά αχαίνια, που βγαίνουν πάνω σε κοινό καρποφόριο, στη μέση του άνθους. Ένα ακόμη απαραγνώριστο χαρακτηριστικό είναι ο υπάνθιος σπόνδυλος, ο οποίος αποτελείται από τρία φύλλα και ανάμεσά τους βγαίνει ο ανθικός ποδίσκος, που είναι σχετικά μακρύς και στην κορυφή του βρίσκεται το άνθος.
Τα υπόλοιπα φύλλα τα οποία είναι παλαμόλοβα ή παλαμοσχιδή εμφανίζονται πριν την άνθιση και βγαίνουν όλα στη βάση του φυτού έχοντας μακρείς μίσχους.Το υπόγειο μέρος του φυτού είναι ένα μικρό ρίζωμα ή κόνδυλος που παραμένει ζωντανός κατά την ξερή περίοδο. 

Ανεμώνη η ταόμορφη - Anenome pavonina LΑΜ. 
Συν.: Anemone hortensis L.
  Κοινή ονομασία: Άγρια παπαρούνα, αγριολαλές 

English name: Peacock anemone

Πρόκειται για πολυετές ριζωματώδες τοξικό γεώφυτο, με σκούρα πράσινα παλαμόλοβα φύλλα. Τα φύλλα του υπάνθιου σπονδύλου είναι ακέραια, λογχοειδή ή με τρεις οδόντες στο άκρο τους και τα κατώτερα έντονα παλαμόλοβα, με οδοντωτούς λοβούς. Τα άνθη είναι ρόδινα, ροζ, ιώδη, ή λευκά και φέρουν πολλά σέπαλα από 7 έως 13. Εχει υπόγειο κόνδυλο, οποίος παράγει μακρόμισχα, παλαμόλοβα φύλλα και ανθοφόρα στελέχη ύψους 15-30 εκ.  Φύεται σε φρύγανα και αγρούς στην Ελλάδα,  καθώς και σε χώρες της Νότιας Ευρώπης και Τουρκίας. Στον Όλυμπο είναι διάσπαρτο από τα 100 έως τα 1100 μέτρα.
Μπορεί να μπερδευτεί με την Ανεμώνη τη στεφανωματική (Anemone coronaria) από την οποία όμως διακρίνεται λόγω των φύλλων της, που είναι λιγότερο εμφανώς χωρισμένα και απλά λοβωτά, με φαρδύτερους λοβούς ή φυλλάρια.

Ετυμολογία και Μυθολογία 

Το όνομα του γένους του φυτού ίσως να προέρχεται απο την ελληνική λέξη άνεμος και να οφείλεται στην όμορφη νύμφη Ανεμώνη, η οποία ήταν ακόλουθος της θεάς Χλωρίδας (θεάς της βλάστησης). Η Ανεμώνη είχε ερωτευτεί τον άνεμο Ζέφυρο, σύζυγο της θεάς. Όταν το έμαθε η θεά Χλωρίδα αποφασίζει να διώξει την Ανεμώνη από την ακολουθία της, και η Ανεμώνη μόνη πια, πεθαίνει από θλίψη. Η θεά του Έρωτα όμως, Αφροδίτη, την μεταμόρφωσε σε λουλούδι, ώστε να επιστρέφει στη ζωή κάθε άνοιξη.

Υπάρχει και μία ακόμη εκδοχή, για το όνομα του γένους. Ίσως να προέρχεται από τον ερωτικό μύθο του Άδωνι και της Αφροδίτης, σύμφωνα με τον οποίο σκοτώνεται ο Άδωνις όταν πηγαίνει για κυνήγι στο δάσος από έναν άγριο κάπρο. Ο άγριος κάπρος ήταν ο μεταμορφωμένος θεός Άρης που ζήλευε τον Άδωνι και ήθελε να εκδικηθεί την Αφροδίτη, καθώς τον είχε παρατήσει για τον όμορφο Άδωνι. Ως κάπρος, επιτίθεται στον Άδωνι και τον πληγώνει θανάσιμα. Η Αφροδίτη ακούει τα βογκητά του Άδωνι σπεύδει να τον βρει, αλλά είναι πολύ αργά. Από τα δάκρυα της που ήταν όσες και οι σταγόνες του αίματος του Άδωνι, φύτρωσαν τριαντάφυλλα και από τις σταγόνες του αίματος του Άδωνι, φύτρωσε ένα φυτό που πήρε το όνομα του Άδωνι (Adonis annua). Ίσως όμως από τις σταγόνες του αίματος να φύτρωσαν και οι ανεμώνες που είναι πολύ πιο διαδεδομένες και κοινές στην Ελλάδα.

Όσον αφορά το όνομα του είδους, προέρχεται από τις λατινικές λέξεις pavo - pavonis που σημαίνει παγώνι (αρχαία ελληνική = ταώς) εξ ού και ταόμορφη. Ίσως αυτός ο επιθετικός προσδιορισμός να ήταν μία μεταφορική ονομασία, λόγω της κομψότητας του λουλουδιού που παρομοιάζονταν με τη κομψότητα του παγωνιού. Ίσως πάλι να αναφέρεται στο βαθύ μπλε "μάτι" του λουλουδιού από τους πολυάριθμους  μπλε στήμονες, στη μέση του άνθους, που θυμίζουν το χαρακτηριστικό μπλε μάτι που φέρει το παγώνι στην ουρά του.

Ανεμώνη η ταόμορφη - Anenome pavonina LΑΜ. Πλάκα Λιτοχώρου, 31-3-2010

Ανεμώνη η ταόμορφη - Anenome pavonina LΑΜ., Όλυμπος, 10-4-2010.

Ανεμώνη η ταόμορφη - Anenome pavonina LΑΜ., Πλάκα Λιτοχώρου 10-3-2013

       

Ανεμώνη η ταόμορφη - Anenome pavonina LΑΜ., Όλυμπος, 6-4-2012

Ανεμώνη η ταόμορφη - Anenome pavonina LΑΜ., Όλυμπος, 6-4-2012

Ανεμώνη η ταόμορφη - Anenome pavonina LΑΜ., Όλυμπος, 10-4-2010

Ανεμώνη η ταόμορφη - Anenome pavonina LΑΜ., Όλυμπος, 17-3-2013