Όλυμπος: Χλωρίδα και πανίδα

Ο Όλυμπος, το υψηλότερο βουνό της Ελλάδας (2.918 μ.) είναι μυθικό βουνό, ένα παγκόσμιο μνημείο φυσικής κληρονομιάς και πόλος έλξης αμέτρητων επισκεπτών. Ο Όλυμπος και τα Πιέρια όρη, ως συνέχεια του ορεινού όγκου, παρουσιάζουν τεράστιο βοτανολογικό ενδιαφέρον και η πλούσια χλωρίδα που ξεπερνά τα 1670 είδη φυτών είναι μια τεράστια φυσική κληρονομιά. Η παρατήρηση των λουλουδιών, δίνει μια άλλη διάσταση στις πεζοπορικές διαδρομές και συμπληρώνει την εμπειρία και τις γνώσεις μας στην κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει.Bird watching είναι το κίνημα που ξύπνησε το ενδιαφέρον για τον κόσμο των πτηνών. Wildflower watching θα μπορούσε να γίνει το αντίστοιχο για την παρατήρηση των αγριολούλουδων και της χλωρίδας γενικότερα. Αφήνοντας τα βήματα μας από το βουνό παίρνουμε μαζί μόνο τις αναμνήσεις, μερικές φωτογραφίες και δίνουμε τη διαβεβαίωση ότι το θαύμα της φύσης θα συνεχίσει να υπάρχει και για τους άλλους για να το απολαύσουν. Όλο το φωτογραφικό υλικό που δημοσιεύεται στο blog είναι από προσωπικές καταγραφές και η παρουσίαση των φυτών συνδιάζεται με την περίοδο ανθοφορίας και καταγραφής σε συγκεκριμένο χρόνο και περιοχή του Ολύμπου. Χρήσιμα είναι τα σχόλιά σας και οι παρατηρήσεις σας για τη βελτίωση και τη διόρθωση ακόμη στοιχείων που δημοσιεύονται.

"Ο ερευνητής πρέπει να ακολουθεί αυτό που ψάχνει, αλλά και να βλέπει αυτό που δεν έψαχνε". Κλοντ Μπερνάρ

Μετάφραση σε άλλη γλώσσα

English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου 2018

Ajuga chamaepitys (L.) Schreber

Ajuga chamaepitys (L.)

H αγιούγκα (άζυγος) ή χαμαιπίτυς, είναι γνωστή σε όλη την Ελλάδα και με τα ονόματα: λιβανόχορτο και  δωδεκάνθι. Έχει έρποντα  διακλαδισμένο βλαστό με βαριά οσμή. Τα κίτρινα άνθη κάνουν την εμφάνιση σχεδόν όλο το χρόνο. Βρίσκεται στους πρόποδες του Ολύμπου μέχρι τα 1000 μ. και είναι διασκορπισμένο σε χέρσα χωράφια, λιβάδια, άκρες των δρόμων. 
Ajuga chamaepitys (L.) Schreber, Όλυμπος 30-1-18

Ajuga chamaepitys (L.) Schreber, Όλυμπος 30-1-18

Ajuga chamaepitys (L.) Schreber, Όλυμπος 30-1-18

Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2018

Καλά Χριστούγεννα!

Ευχόμαστε καλά Χριστούγεννα και καλές γιορτές, με υγεία, αγάπη και ειρήνη σε όλον τον κόσμο!
Sempervivum heyffelii ( syn. Jovibarba heyffelii), Όλυμπος 2100 μ. 19-8-18.

Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2018

Arctium lappa

Arctium lappa
Το Arctium lappa, είναι γνωστό με τα κοινά ονόματα κολλιτσίδα και αρκουδοβότανο. Είναι παρόμοιο φυτό με το Arctium minus, και διαφέρει στα μακρόμισχα άνθη(κεφάλια). Είναι πολύκλαδο φυτό με μεγάλα φύλλα που φτάνει το 1,5 μ. ύψος. Περιγραφή του φυτού και των θεραπευτικών ιδιοτήτων έχουμε στην αρχαιότητα από τον Διοσκουρίδη, τον 1ο π.Χ. αι.
Τα φύλλα και οι ρίζες του φυτού έχουν χρησιμοποιηθεί στη λαϊκή ιατρική στο παρελθόν για δερματικές παθήσεις, αρθριτικά και ρευματισμούς.
Η θεραπευτική χρήση των βοτάνων πρέπει να γίνεται με ιατρική έγκριση ιατρού ή φαρμακοποιού για την αποφυγή αλληλεπίδρασης με άλλα χορηγούμενα φάρμακα και την πρόκληση ανεπιθύμητων παρενεργειών.
 Ο καρπός του είναι κάψα με πολλές αγκιστροειδείς τρίχες με τις οποίες προσκολλάται στο τρίχωμα των ζώων, τα ρούχα και σε αυτή την ιδιότητα οφείλει το όνομα κολλιτσίδα.
Αυτή η ιδιότητα της κολλιτσίδας ενέπνευσε τον ελβετό μηχανικό George de Mestral να ερευνήσει το μηχανισμό αυτόν και να προχωρήσει στην κατασκευή του velcro -γνωστού χριτς-χρατς. Επιστρέφοντας το 1941, σπίτι του από έναν περίπατο στο δάσος με το σκύλο του προσπάθησε να απομακρύνει τους καρπούς της κολλιτσίδας από το τρίχωμα του σκύλου του. Προβληματίστηκε κι άρχισε να μελετά στο μiκροσκόπιο τους καρπούς της κολλητσίδας. Η έρευνα του έδωσε την έμπνευση να  κατασκευάσει ένα υλικό που το ονόμασε  velcro. Το velcro (χριτς-χρατς) είναι δυο επιφάνειες η μια με μικροσκοπικές θηλιές η άλλη με μικροσκοπικά γαντζάκια που όταν εφάπτονται με ελαφρή πίεση σταθεροποιούνται για να κλείσουν παπούτσια, ρούχα, τσάντες, θήκες κ.α. Έτσι αφού εξασφάλισε την πατέντα του προιόντος προχώρησε στην εμπορική εκμετάλλευση τη δεκαετία του ΄50.
 Ο άνθρωπος λοιπόν, μπορεί όχι μόνο να αντιγράψει αλλά και να εξελίξει μιαν ιδέα που προέρχεται από τη φύση.

Πηγή: 1. Δ.Σ.Καββάδα, Εικογραφημένο-Βοτανικό-Φυτολογικό  Λεξικό, τόμ. 2
         2.    Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων:  http://mediplantepirus.med.uoi.gr/pharmacology/plant_details.php?id=194

         3.    https://en.wikipedia.org/wiki/Velcro





Σάββατο 3 Νοεμβρίου 2018

Mt Olympus wildflower: Smilax aspera (2)

Smilax aspera (Σμίλαξ η τραχεία).
Η Σμίλαξ η τραχεία έχει περιγραφεί στην αρχαιότητα από το Θεόφραστο και τον Διοσκορίδη. Σήμερα είναι γνωστή και με το φυτώνυμο (λαική ονομασία), αρκουδόβατος, αρκόβατος, ξυλόβατος. Είναι συνήθως αναριχόμενο φυτό, με βλαστούς γεμάτους από μικρά αγκάθια, και φύλλα αειθαλή, σαρκώδη και καρδιόσχημα. Η Σμίλαξ είναι ένα από τα λίγα φυτά που ανθοφορεί το Φθινόπωρο, κυρίως Οκτώβριο-Νοέμβριο, με μικρά αρωματικά λευκά-ρόδινα άνθη. Τα άνθη διαδέχονται οι κόκκινοι λαμπεροί καρποί οι οποίοι παραμένουν στο φυτό ακόμη και στη νέα ανθοφορία.
Smilax aspera (Σμίλαξ η τραχεία), Όλυμπος 3-11-18

Smilax aspera (Σμίλαξ η τραχεία), Όλυμπος 3-11-18

Smilax aspera (Σμίλαξ η τραχεία), Όλυμπος 3-11-18

Smilax aspera (Σμίλαξ η τραχεία), Όλυμπος 3-11-18

Smilax aspera (Σμίλαξ η τραχεία), Όλυμπος 3-11-18

Smilax aspera (Σμίλαξ η τραχεία), Όλυμπος 3-11-18


Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2018

Φλαμίνγκο, στους υγροβιότοπους της Πιερίας

Το μεγάλο Φλαμίνγκο ή Φοινικόπτερος ή Φοινικόπτερος ο ρόδινος,(Phoenicopterus roseus) είναι ο αποδημητικός επισκέπτης στους υγρότοπους των αλυκών Κίτρους και Νέας Αγαθούπολης που περιλαμβάνονται στο ευρύτερο Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα. Το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα, έκτασης 338 τ.χμ., είναι προστατευόμενη περιοχή,από από τους σημαντικότερους υγρότοπους της Ευρώπης. περιλαμβάνει δε,το δέλτα και τις εκβολές τεσσάρων ποταμών, τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου, καθώς και τις αλυκές Κίτρους και τον υγρότοπο Νέας Αγαθούπολης. Η περιοχή είναι ιδανικός βιότοπος για πολλά είδη άγριων, σπάνιων ζώων και πουλιών. Ξεκινά από το Καλοχώρι, λίγα μόλις χμ. από τη Θεσσαλονίκη και εκτείνεται μέχρι την αλυκή Κίτρους.
Ο εναλλακτικός τουρισμός αυξάνεται συνεχώς, τα τελευταία χρόνια δίνοντας τη δυνατότητα στον επισκέπτη να παρατηρήσει σπάνια είδη πουλιών και ζώων όλες τις εποχές του έτους. 

  
Φλαμίνγκο-Φοινικόπερος ο ρόδινος, Αλυκή Κίτρους 25-10-18

Φλαμίνγκο-Φοινικόπερος ο ρόδινος, Αλυκή Κίτρους 25-10-18

Φλαμίνγκο-Φοινικόπερος ο ρόδινος, Αλυκή Κίτρους 25-10-18

Φλαμίνγκο-Φοινικόπερος ο ρόδινος, Αλυκή Κίτρους 25-10-18

Φλαμίνγκο-Φοινικόπερος ο ρόδινος, Αλυκή Κίτρους 25-10-18

Φλαμίνγκο-Φοινικόπερος ο ρόδινος, Αλυκή Κίτρους 25-10-18

Φλαμίνγκο-Φοινικόπερος ο ρόδινος, Νέα Αγαθούπολη 25-10-18

 

Σάββατο 20 Οκτωβρίου 2018

Crocus cancellatus ssp. mazziaricus- Κρόκος ο εσχαρωτός (2)

Crocus cancellatus ssp. mazziaricus
Φθινοπωρινός κρόκος με εξάπλωση από τους πρόποδες του Ολύμπου, μέχρι τα 1200 μ υψόμετρο!
Crocus cancellatus ssp. mazziaricus, Όλυμπος 19-10-18

Crocus cancellatus ssp. mazziaricus, Όλυμπος 19-10-18

Crocus cancellatus ssp. mazziaricus, Όλυμπος 19-10-18
 

Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 2018

Mt Olympus wildflowers: Convolvulus cantabrica

Convolvulus cantabrica- Κομβόλβουλος ο κανταβρικός.
Οι Κομβόλβουλοι είναι φυτά γνωστά και με τις λαΐκές, ονομασίες, περιπλοκάδια ή καμπανέλλες. Φυτά μεσογειακά με εξάπλωση σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Ο Κομβόλβουλος ο κανταβρικός, είναι πολυετές φυτό , με φύλλα πράσινα, λογχοειδή. Τα ρόδινα άνθη είναι χνουδωτά με σκοτεινές εξωτερικές νευρώσεις. Είδος με εξάπλωση σε ξερές πετρώδεις θέσεις, μέχρι τα 800 μ. υψόμετρο. Περίοδος ανθοφορίας συνήθως Μάιο-Αύγουστο.
 Convolvulus cantabrica, Όλυμπος Σεπτέμβριος 2018.

 Convolvulus cantabrica, Όλυμπος Σεπτέμβριος 2018.

 Convolvulus cantabrica, Όλυμπος Σεπτέμβριος 2018.

 Convolvulus cantabrica, Όλυμπος Σεπτέμβριος 2018.


Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2018

Mt Olympus wildflowers: Sternbergia lutea (2)

Sternbergia lutea
Αγγλική ονομασία: Winter daffondil, Autumn Daffodil, Yellow Autumn Crocus 
Κοινή ονομασία: Στερνμπέργια η κίτρινη

  Η Στερνμπέργια η κίτρινη είναι φθινοπωρινό είδος με περίοδο ανθοφορίας Σεπτέμβριο-Οκτώβριο. Φύεται σε ξερές, ηλιόλουστες και πετρώδεις θέσεις! 

Sternbergia lutea, Σεπτέμβριος 2018

Sternbergia lutea, Σεπτέμβριος 2018

Sternbergia lutea, Σεπτέμβριος 2018





 

Σάββατο 25 Αυγούστου 2018

Mt Olympus wildflowers: Impatiens balfourii


Impatiens balfourii
Το Impatiens balfourii, είναι είδος του γένους Impatiens, γνωστό και με τα διεθνή ονόματα Balfour's touch-me-not, Kashmir balsam, Poor man's orchid.
Το Impatiens balfourii, είναι φυτό που προέρχεται από την περιοχή των Ιμαλαΐων και ειδικότερα του Κασμίρ, από όπου εισήχθηκε στην Ευρώπη στις αρχές του 20ου αι. Το λατινικό επίθετο balfourii, έχει δοθεί προς τιμήν του Σκωτσέζου βοτανικού, Isaak Bayley Balfour (1853-1922). To Impatiens balfourii, έχει καλλιεργηθεί ως διακοσμητικό φυτό σε ευρωπαϊκές χώρες όπως στη Γαλλία, Ελβετία, Ιταλία, Ουγγαρία. Τα τελευταία 50 χρόνια έχει εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες της Κεντρικής και Β. Ευρώπης, καθώς επίσης στις ΗΠΑ, Ιαπωνία και Αυστραλία. Σύμφωνα με τον Adamowski, 2009, έχει εγκλιματιστεί με επιτυχία και στις μεσογειακές χώρες. Ανθοφορεί όλο το καλοκαίρι από Ιούλιο-Σεπτέμβριο σε υψόμετρο 0-1200 μ.
Impatiens balfourii, Όλυμπος -Αύγουστος 2018.

Impatiens balfourii, Όλυμπος- Αύγουστος 2018.

Impatiens balfourii, Όλυμπος -Αύγουστος 2018.

Impatiens balfourii, Όλυμπος- Αύγουστος 2018.

Impatiens balfourii, Όλυμπος -Αύγουστος 2018.



Κυριακή 19 Αυγούστου 2018

Mt Olympus wildflowers: Sempervivum heuffelii (2)

 Sempervivum heuffelii
Συνώνυμο:  Jovibarba heuffelii
Αγγλική ονομασία: Job's beard
Κοινό όνομα: Σεμπερβίβο του Χέυφελ, αείζωο, αμάραντο.

Το Sempervivum heuffelii είναι γνωστό και με την προηγούμενη επιστημονική ονομασία του ως Jovibarba heuffelii.
Η λέξη Jovibarba ( Jovi- barba), σημαίνει τα γένια του Δία. Το όνομα του είδους heuffellii, δόθηκε προς τιμήν του Ούγγρου γιατρού και βοτανολόγου Johann A. Heuffel. Το σεμπερβίβο είναι ένα πολυετές φυτό που το συναντάμε στον Όλυμπο μέχρι τα 2200 μ. Η λατινική λέξη sempervivo, σημαίνει- ζει για πάντα- επειδή τα σκληρά του φύλλα παραμένουν πράσινα χειμώνα-καλοκαίρι, λόγος που εξηγεί την ονομασία, αμάραντο.  Σύμφωνα με την παράδοση ο Δίας χάρισε το φυτό στους ανθρώπους για να τους προστατεύει από τους κεραυνούς και τη φωτιά, και η παράδοση θέλει να το φυτεύουν σε σκεπές στα ορεινά μέρη γι αυτόν τον λόγο.( Βοτανολογικό- Φυτολογικό  λεξικό Δ.Σ. Καββάδα).
Sempervivum heuffelii, Όλυμπος Αύγουστος 2018.

Sempervivum heuffelii, Όλυμπος Αύγουστος 2018.

Sempervivum heuffelii, Όλυμπος Αύγουστος 2018.

Sempervivum heuffelii, Όλυμπος Αύγουστος 2018.

Sempervivum heuffelii, Όλυμπος Αύγουστος 2018.

Παρασκευή 10 Αυγούστου 2018

Mt Olympus wildflower: Carduus tmoleus

Carduus tmoleus
Συνώνυμο: Carduus armatus

Τα Carduus, είναι γνωστά με τα κοινά ονόματα: αγκάθια, γαΐδουράγκαθα,γομαράγκαθα.
Το Carduus tmoleus, είναι πολυετές είδος γαΐδουράγκαθου με εξάπλωση όχι μόνο στα απλικά λιβάδια αλλά ακόμη και σε χαράδρες, λιθώνες κοντά στις κορυφές του Ολύμπου.
Carduus tmoleus, Mt Olympus, August 2018.

Carduus tmoleus, Mt Olympus, August 2018.

Carduus tmoleus, Mt Olympus, August 2018.

Carduus tmoleus, Mt Olympus, August 2018.

Σάββατο 23 Ιουνίου 2018

Nymphaea alba- Νυμφαία η λευκή

Nymphaea alba- Νυμφαία η λευκή
Κοινό όνομα: Νυμφαία η λευκή, Νούφαρο, Πλατομαντίλα,Νεροκολοκυθιά.
Αγγλική ονομασία: Water Lily.

Είναι φυτό που αναπτύσσεται σε λίμνες, σε στάσιμα νερά και σε έλη,  όπως σε ορισμένα σημεία στον αρχαιολογικό χώρο του Δίου, στους πρόποδες του Ολύμπου. Τα φύλλα είναι μεγάλα καρδιόσχημα και επιπλέουν στο νερό. Τα άνθη είναι λευκά με κίτρινους ανθήρες.
Nymphaea alba- Νυμφαία η λευκή, Δίον-αρχαιολογικός χώρος 23-6-18.

Nymphaea alba- Νυμφαία η λευκή, Δίον-αρχαιολογικός χώρος 23-6-18.

Nymphaea alba- Νυμφαία η λευκή, Δίον-αρχαιολογικός χώρος 23-6-18.

Nymphaea alba- Νυμφαία η λευκή, Δίον-αρχαιολογικός χώρος 23-6-18.

Nymphaea alba- Νυμφαία η λευκή, Δίον-αρχαιολογικός χώρος 23-6-18.